Heeft een waterstofauto de toekomst?

Afgelopen week kreeg De Mobiliteitsbaas een waterstofauto te leen om te ervaren wat dat precies betekent. Van de importeur kregen we een Toyota Mirai met alles erop en eraan. Toen de auto afgeleverd werd dacht ik, wat een ‘slee’. En toen ik erin ging rijden dacht ik dat nog meer. In dit artikel zal ik niet op alle knopjes, gadgets en opties van de auto ingaan. Als je geïnteresseerd bent in een uitgebreide review van de auto dan kan je beter even naar onze vrienden van Autoweek gaan. Wat ik wel ga vertellen is hoe een week rijden met een waterstofauto is bevallen of je dit nu al serieus kunt overwegen als optie voor duurzame mobiliteit. Ook zal ik kort vertellen wat een waterstofauto precies is. Hierbij ben ik overigens niet gehinderd door enige technische expertise, de inzichten heb ik vooral opgedaan in de praktijk.

Hoe werkt een waterstof auto eigenlijk?

Uit de afvoer komt puur water

In feite is een waterstofauto, of brandstofcelauto, ook ‘gewoon’ een elektrische auto. Het verschil met een volledig elektrische auto als bijvoorbeeld een Tesla is dat de energie niet in de accu zit opgeslagen maar in waterstof. Waterstof is een geur- en kleurloos gas dat wordt verkregen door water (H2O) te splitsen in zuurstof (O) en waterstof (H2). Deze waterstof belandt in je tank. Tijdens het rijden wordt hier weer zuurstof aan toegevoegd. De energie die hierbij vrijkomt drijft de auto aan, uit de afvoer (de importeur noemt het geen uitlaat maar afvoer) komt puur water! Geen vervuiling van de lokale lucht. Bovendien kan de auto tijdens het rijden tot 5.000 liter lucht per minuut aanzuigen die er dankzij verschillende ingebouwde filters zelfs schoner uitkomt dan dat deze erin ging.

Te mooi om waar te zijn zou je nu wellicht denken?! Nee, het is echt waar. De uitdaging zit hem echter in de productie van waterstof, daar is namelijk veel energie nodig. Verderop in dit artikel meer daar over.

Rijden in een waterstofauto 2022, de praktijk anno nu

Een golftas past nog wel in de kofferbak maar de ruimte is beperkt

Over het rijden in de auto an sich kan ik kort zijn, dat rijdt helemaal prima en lijkt erg op het rijden met een elektrische auto. Na een paar minuten heb je eigenlijk niet meer door dat je in een ander soort auto rijdt. Het enige wat daar nog aan doet herinneren is dat het verbruik niet in liters maar in kg wordt gemeten bij waterstof. Optrekken met de 1.895kg zware auto gaat weliswaar niet zo snel als bij een Tesla maar desondanks erg soepel. Staat de auto in sportstand dan hoor je de wind door de auto suizen. Echter kwam ik er al snel achter dat dit een mp3-achtig geluidje is, in de Eco-stand hoor je namelijk niks.

Actieradius Toyota Mirai

Met een tankinhoud van 5,6kg belooft de importeur een actieradius (praktijk) van 500-600km. Nu weet ik niet of de meest stormachtige week van de afgelopen jaren heel representatief is om te testen maar het verbruik kwam aardig in de buurt. Met een gemiddeld verbruik van 1,15kg/100km kwam ik uit op 487km voor een volle tank. Kijk op winderige dagen naar de drukte bij Fastned en je hebt meteen het bewijs dat elektrische auto’s het in deze omstandigheden moeilijk hebben. Qua verbruik bedoel ik dan. Van de enorme windstoten had ik tijdens mijn rit langs het IJsselmeer bijzonder weinig last. Pas toen ik uitstapte was mij duidelijk dat vriend Franklin inmiddels ons land had aangedaan.

Waterstofauto tanken

Wat betreft de sfeer is bij sommige waterstof tankstations nog wat werk aan de winkel

Wil je vervolgens waterstof tanken dan is het wel handig als je daar vooraf over hebt nagedacht. In een paar minuten is de auto weliswaar volgetankt en kan je weer door. De uitdaging zit hem vooral in dat er op dit moment pas 11 waterstof tankstations in Nederland zijn. De verwachting is wel dat dit eind 2022 is verdubbeld. Zit er een tankstation in de buurt van je huis of enigszins langs een vaste route dan kan dat al voldoende zijn. Net als bij een elektrische auto zal je alleen wat meer na moeten denken over je tankgedrag. En het tanken zelf? Dat lijkt op het tanken van lpg. Je koppelt het vulpistool vast een de nippel van de auto. Druk op start en een paar minuten later zit hij vol. Zorg ervoor dat je bij een 700bar tank staat, vrachtwagens moeten bij de 350bar tank zijn.

Tanken is dus een fluitje van een cent en wat ook precies hetzelfde is als bij benzine, per tankstation verschilt de brandstofprijs. Bij de twee stations waar wij tankten was het verschil maar liefst 20%.

Met een waterstofauto op vakantie naar het buitenland

Waterstof tankstations in Europa (bron: H2Live)

Ik heb het niet geprobeerd maar wil je de grens over let dan goed op. In Duitsland zijn er veel waterstof tankstations. In België, Denemarken en Engeland gaat het ook vrij aardig maar wil je verder dan wordt het wat lastiger. Wil je overigens met de sleurhut weg, een trekhaak kan er helaas niet op en de kofferbakruimte is voor zo’n grote auto erg beperkt. Aangezien wij Nederlanders de autokeuze vaak laten beïnvloeden door onze vakantiewensen wil ik de autofabrikanten hierbij uitdagen om hier bij de ontwikkeling van waterstofauto’s svp rekening mee te houden. Zo!

Waterstofauto’s 2022

Op dit moment zijn er 2 waterstofauto’s op de Nederlandse markt te verkrijgen. Naast de Toyota Mirai waar wij in mochten rijden is er ook de Hyundai Nexo. Op 31 januari 2022 waren er 545 personenauto’s op waterstof in Nederland officieel geregistreerd.

Waterstof auto kosten

Wat betreft het kostenplaatje is rijden op waterstof op dit moment te betalen maar zeker niet goedkoop. De Toyota Mirai is te krijgen voor het luttele bedrag van(af) €64.995 en de vanafprijs van de Hyundai Nexo ligt €5.000 hoger op €69.995. Niet gering dus vooral een alternatief voor bijvoorbeeld de BMW 5 serie, Audi A6, Volvo V60 of Teslarijders. Al kruipt een 3 serie in aangeklede versie ook steeds meer in deze richting.

Net als bij benzine kan de brandstofprijs per benzinepomp aanzienlijk verschillend zijn.

Wat bijtelling betreft heb je nog wel een voordeel. Over de volledige fiscale waarde betaal je het lagere bijtellingspercentage voor EV, namelijk 16% in 2022. Bij een batterij elektrische auto is dit tot €35.000 en alles daarboven 22%. Ook profiteer je met een waterstofauto van de BPM-vrijstelling voor elektrische personenauto’s en betaal je tot 2025 geen wegenbelasting.

Wat betreft brandstofkosten ben je iets goedkoper uit dan bij een benzine auto. Wij verbruikten 1,15kg / 100km in slecht/stormachtig weer. Laten we zeggen dat dit normaliter iets lager zal zijn dan kost brandstof voor een rit van 100km circa €12-€14 (incl. BTW). Verbruik je met een benzineauto in deze klassen 7 à 8 liter / 100km dan kost een rit van 100km ca €14-€17. Bij een BEV zullen de kosten rond de €8 / 100km liggen maar dat is volledig afhankelijk van waar je de auto oplaadt. De verwachting is overigens dat de prijs van waterstof, in tegenstelling tot overige energie/brandstoffen de komende jaren zal dalen dus houdt dat goed in de gaten.

Subsidie waterstofauto 2022

Naast de fiscale voordelen kan je ook profiteren van subsidies. Voor elektrische personenauto’s zijn die inmiddels komen te vervallen. Voor waterstof personenauto’s kan je in 2022 gebruik maken van de Milieu Investerings Aftrek (MIA). Tot een investeringswaarde van €75.000 mag je 45% van dat bedrag aftrekken van de fiscale winst. Daarnaast geldt ook de willekeurige afschrijving van milieu-investeringen (VAMIL). Dit houdt in dat je tot 75% van de investering kunt afschrijven op een moment dat je zelf bepaalt. Voor meer info over de toepassing van deze subsidies kan je terecht op de website van de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland.

Waterstof auto leasen

Wil je een waterstof auto leasen dan is dit bij veel maar nog niet alle leasemaatschappijen mogelijk. De Toyota Mirai is iets goedkoper en kan je leasen voor een tarief vanaf €749 per maand (full operational lease). De Hyundai Nexo lease je voor een prijs vanaf €799. Voor de beste offerte kan je altijd bij De Mobiliteitsbaas terecht.

Pak je het vulpistool dan is het alsof je een bevroren bierglas uit de vriezer haalt.

De productie van waterstof en de auto

Zoals in het begin van dit stuk al even benoemd is voor de productie van waterstof veel energie nodig. Dit komt doordat er veel verlies optreedt, zowel bij het omzetten van water naar waterstof als vervolgens weer andersom. Van bron tot wiel is het rendement ca 30%-40%. Bij een batterij elektrische auto is dat ca 70%. Je zou nu denken, gebruik die energie dan om met een BEV te rijden maar zoals je zult aanvoelen, zo eenvoudig ligt het niet. Het grote voordeel van waterstof is dat dit een energiedrager is. Staan bij harde wind in de nacht de windmolens op volle toeren te draaien dan is er een overschot aan energie. Die gaat nu meestal verloren, sla je dit op in waterstof dan is dat dus pure winst. Waterstof is over langere afstanden ook beter te transporteren dan een volle accu of via een elektriciteitsnet, zonder verlies. Dat maakt veel oplossingen in de toekomst mogelijk. Op dit moment staan we daar nog niet, maar het stimuleren van alle mogelijkheden is zeker de moeite waard.

Wellicht heb je al eens gehoord van groene, blauwe en grijze waterstof? Bij groene waterstof wordt duurzaam opgewekte energie gebruikt voor productie. Bij grijze waterstof zijn dit fossiele brandstoffen, Bij blauwe waterstof zijn dit ook fossiele brandstoffen maar wordt de CO2 afgevangen. Hoe de waterstof is geproduceerd heeft dus nogal impact op daadwerkelijke CO2-footprint. Wat wél altijd veel positiever is ten opzichte van auto’s die op fossiele brandstoffen rijden is de impact op de lokale luchtkwaliteit. Tijdens het rijden komt namelijk geen stikstof of fijnstof vrij (behalve door slijtage van de banden en remschijven) waardoor dit een stuk beter is voor onze lokale omgeving.

Wat wel direct een voordeel is, zijn de benodigde grondstoffen. Dat heeft met name betrekking op de batterij. De Toyota Mirai heeft een accu van 1,2 kWh. Een BEV in dit segment al snel 60 kWh. Van de hoeveelheid Lithium die dus nodig is voor één BEV kan je 50 waterstofautos maken.

Conclusie, moet je een waterstof auto overwegen?

Ik hoop dat je na het lezen van dit artikel duidelijk hebt of een waterstofauto een serieuze optie voor je is. Zakelijk gezien maak je een statement wat bepaalde opdrachtgevers zeker zullen waarderen. Mijn persoonlijke ervaring is dat het veel minder ingewikkeld is dan het lijkt. De vrees voor het onbekende bleek veel groter dan in de praktijk het geval.

‍